Executieve functies

De term executieve functies is een verzamelnaam voor de denkprocessen die belangrijk zijn voor het plannen, organiseren, bedenken en uitvoeren van gedrag. Deze denkprocessen zijn aansturend en controlerend voor je hele doen en laten. De aansturing gebeurt grotendeels onbewust. Zo weet jij als je een boodschappen gaat doen dat je een lijstje moet maken en hoe je naar de winkel gaat. Je weet hoeveel geld je hiervoor hebt en hoe je in de winkel je producten gaat zoeken.

Bij iemand met autisme werken de executieve functies minder goed. Uit onderzoek is gebleken dat mensen met ASS minder werkgeheugen hebben, minder strategieën hebben om te plannen en minder flexibel zijn. Ook kunnen ze minder makkelijk automatiseren. Waar jij als een automatisme boodschappen doet is dit voor iemand met ASS een grote opgave. Dit kan zelfs leiden tot stress.

Binnen de Executieve functietheorie kan een verklaring liggen voor het gegeven dat mensen met ASS zoveel persevereren (herhalen van hetzelfde gedrag) en misschien ook voor de intensieve interesses die ze hebben en de moeite met veranderingen. Problemen binnen de Executieve functies zijn echter niet kenmerkend voor ASS. Deze problemen komen ook aan bod bij ADHD, OCD en schizofrenie.Dat iemand met ASS moeite heeft me de Executieve functies. Wil niet zeggen dat dit niet aan te leren is. Met veel moeite, tijd en geduld kan iemand bepaalde taken toch aanleren. Zo heb ik mijzelf leren plannen en heb ik mijzelf het ochtendritueel aangeleerd. Dit aanleren kan gerust een half jaar duren. Door middel van veel herhaling moet het als het ware inslijpen. Dit aanbieden van herhaling kan bijvoorbeeld met behulp van pictogrammen of planlijstjes. Ook een stappenplan kan helpen om overzicht te bieden.